به طور کلی تارتاریک اسید در واقع یک آلفا-هیدروکسی کربوکسیلیک اسید است که از نظر اسیدی دی پروتیک و آلدریک بوده و از مشتقات دی هیدروکسیل سوکسونیک اسید است. مهم ترین نقش این ماده در استخراج و جداسازی مخلوط های راسمیک از یکدیگر است. به صورت ایزومرهای دوگانه دکسترو تارتاریک اسید (L-(+)-تارتاریک اسید) و لوو تارتاریک اسید (D-(-) است که فرم دکسترو آن به صورت طبیعی در مواد طبیعی یافت می شود و نسبت به فرم لوو ارزان تر و در دسترس تر است.
خرید اسید تارتاریک:
برای خرید این ماده به سایت شیمی استور مراجعه فرمایید. شیمی استور ارائه دهنده ی محصولات شیمیایی با قیمت مناسب، کیفیت عالی به صورت آنلاین و جزئی است.
اسید تارتاریک چیست؟
اسید تارتاریک (trataric acid) یا E334 با فرمول شیمیایی C4H6O6 یک اسید آلی با ظاهر جامد سفید رنگ کریستالی است که بخش کربوکسیلیک اسید آن به گروه آلی متصل شده است. منابع طبیعی این ماده اکثر میوه ها به ویژه در انگور، تمبر هندی، موز و مرکبات هستند. حالت نمکی این ماده، پتاسیم بی تارتارات که به عنوان کرم تارتار نیز معروف است و به طور طبیعی از فرآیند تخمیر به دست می آید. ترکیب اسیدی این ماده به عنوان یک آنتی اکسیدان خوراکی E334 برای طعم دهی غذا استفاده می شود و به علت مزه ترشی که دارد با عنوان جوش ترش نیز شناخته می شود. حالت خام و طبیعی این ماده برای سنتز ترکیبات با ارزش آلی استفاده بسیار فراوانی دارد.
خواص فیزیکی و شیمیایی
این ترکیب شیمیایی دارای فرمول مولکولی C4H6O6 به صورت جامد سفید رنگ فرار با مزه ترش مانند شبیه به لیمو ترش است. چگالی آن از آب بیشتر و در آب نیز به طور کامل محلول است. مخلوط راسمیک این ماده در آب انحلال پذیری متوسطی دارد در حالی که فرم های L و D آن به هر میزان در آب حل می شود. هر سه فرم این ماده به دلیل پایین بودن pKa یک ترکیب اسیدی است.
به دلیل این که این ماده یک ترکیب فعال نوری بوده بنابراین، به نور حساس است و باید در محیط های به دور از نور مستقیم نگهداری شود. در اثر مخلوط شدن این ماده با جوش شیرین (خرید بی کربنات سدیم) بکینگ پودر تهیه می شود که به عنوان یک عامل خمیر کننده در تهیه غذا و کیک استفاده می شود. برخی خواص فیزیکی و شیمیایی این ترکیب در جدول زیر مشاهده می شود.
| نام آیوپاک | 2،3 دی هیدروکسی سوکسونیک اسید |
| نام های دیگر | راسمیک اسید، تئریک اسید |
| cas no | 133-37-9 |
| E Number | E334 |
| فرمول شیمیایی | C4H6O6 |
| جرم مولکولی | ۱۵۰/۰۸۷ g/mol |
| شکل ظاهری | پودر سفید رنگ، مزه ترش مانند |
| چگالی | ۱/۸ g/ml |
| نقطه ذوب | 174-172 درجه سانتیگراد |
| نقطه جوش | در حالت خام 191.59ºC |
| حلالیت | محلول در آب |
| pH | 3.18 |
روش تولید:
D-(-)- تارتاریک اسید عمدتاً به شکل نمک پتاسیم در میوه ها و انواع گیاهان وجود دارد و مقدار کمی از آن به صورت آزاد وجود دارد. دکسترو اسید تارتاریک را میتوان از طریق تخمیر گلوکز به صورت صنعتی تولید کرد. اما برای تهیه مخلوط راسمیک آن می توان طی واکنش چند مرحله ای مالئیک اسید با پرمنگنات پتاسیم به عنوان کاتالیزور و آب اکسیژنه تهیه کرد. ابتدا مالئیک اسید با هیدروژن پراکسید در حضور طی واکنش زیر اکسید می شود.
HO2CC2H2CO2H + H2O2 → OC2H2(CO2H)2
در مرحله بعد فومارات اکسید شده از مرحله اول در حضور آب هیدرولیز شده و مخلوط راسمیک آن ماده تهیه می شود.
OC2H2(CO2H)2 + HO2 → (HOCH)2(CO2H)2
همچنین در اثر تخمیر انگور، محصول اصلی این ترکیب و محصول جانبی انواع تارتارات تولید می شود.
واکنش های شیمیایی:
به طور کلی این ماده یک ترکیب پایدار و خنثی است و لی در برخی شرایط مانند، حضور اکسید کننده های قوی، احیاء کننده ها، بازهای قوی و مواد قابل اشتعال ناپایدار است. همچنین این ماده به نور مستقیم حساس بوده و در اثر تابش نور مستقیم تخریب می شود.
کاربرد تارتاریک اسید:
این اسید آلی کاربردهای بسیاری در صنایع غذایی، دارویی، کشاورزی، عکاسی و غیره دارد که در ادامه برخی از آنها را بررسی خواهیم کرد.
صنایع غذایی
این ماده به طور گسترده ای به عنوان یک عامل اسیدی برای نوشیدنی ها و سایر غذاها استفاده می شود که این استفاده مشابه اسید سیتریک (خرید اسید سیتریک) و اسید فوماریک (خرید اسید فوماریک) است. همچنین این ترکیب می تواند به عنوان رنگ اسیدی هنگامی که با تانن ترکیب می شود نیز استفاده شود. این محصول به طور گسترده در صنایع غذایی مانند عامل ترش غذا، عامل طعم دهنده استفاده می شود.
همچنین برای نوشیدنی های با طراوت، آب نبات، آب میوه، سس، غذاهای سرد و بیکینگ پودر استفاده می شود؛ این محصول مطابق با گواهی مکمل های غذایی ژاپن است.
صنعت عکاسی
از این ترکیب برای برخی از عملیات توسعه و تعمیر در صنعت عکاسی استفاده می شود.
کشاورزی
این ماده به عنوان یک عامل کیلیت برای کمپلکس کردن ریز مغذی‌ها در کود خاک و تقویت مواد مغذی خاک بسیار پرکاربرد است.
صنایع فلزی
این ترکیب می‌تواند با انواع یون‌های فلزی کمپلکس شده و برای تمیز کردن سطوح فلزی متشکل از آلومینیوم، مس، آهن و آلیاژهای این فلزات استفاده شود
مرکبات
نتایج یک مطالعه نشان داد که در مرکبات، میوه های تولید شده در کشاورزی ارگانیک حاوی سطوح بالاتر اسید تارتاریک نسبت به میوه های تولید شده در کشاورزی معمولی هستند.
دارویی
اسید تارتاریک و مشتقات آن کاربردهای فراوانی در زمینه داروسازی دارند. به عنوان مثال در تولید نمک های جوشان در ترکیب با اسید سیتریک برای بهبود طعم داروهای خوراکی استفاده شده است.
مشتق آنتیمونیل پتاسیم اسید معروف به تارتار استفراغ در دوزهای کم در شربت سرفه به عنوان خلط آور موجود است.
صنعت الکترونیکی
از این ترکیب به عنوان واسطه کینوفان نیز استفاده می شود. این کریستال دارای خواص پیزوالکتریک است، بنابراین می توان از آن برای صنعت الکترونیک استفاده کرد.
مزایا و معایب:
| مزایا | معایب |
| سرشار از آنتی اکسیدان | قابلیت اشتعال پذیری |
| کمک به تقویت سیستم ایمنی | مضر برای چشم ها و پوست |
| کمک به هضم غذا | – |
| کمک به تنظیم نفخ | – |
| کاربرد در صنایع مختلف | – |
خطرات تارتاریک اسید
در صورت استنشاق غلظت بالایی از این ماده، فرد را به هوای تازه منتقل کنید. پس از تماس با پوست لباس ها و کفش های آلوده را فورا تعویض و آن ناحیه را با صابون و آب فراوان بشویید. در صورت تماس چشم حداقل 15 دقیقه با آب فراوان بشویید و با پزشک مشورت کنید. پس از بلع سعی نکنید با استفراغ آن را خارج کنید. هرگز چیزی را از طریق دهان به فرد بیهوش ندهید؛ دهان را با آب بشویید و در اولین فرصت به بیمارستان منتقل کنید. حین کار با این ماده حتما از دستکش مخصوص آزمایشگاهی به همراه عینک مخصوص استفاده شود. همچنین به دلیل وجود بخارات احتمالی ناشی از واکنش در حین کار حتما از یک تهویه مناسب استفاده شود.
بعد از هربار استفاده دست های خود را کامل با آب و صابون شست و شو کنید. به دلیل خاصیت اشتعال پذیری این ماده، در جای خشک و خنک و به دور از حرارت و عوامل آتش زا نگهداری شود. بعد از هر بار مصرف دهانه ظرف به طور کامل بسته بوده و به دور از مواد خطرناک نگهداری شود. از مواد شیمیایی مانند اکسید کننده های قوی، احیاء کننده ها، بازهای قوی به دور نگهداری شود.
بازار خرید و فروش جهانی:
در سال 2022 بازار این ماده ارزشی برابر با 261.70 میلیون دلار داشته و پیش بینی می شود تا سال 2030 با رشد 5.10% به 389.61 میلیون دلار برسد.
اسید تارتاریک یک ترکیب آلی است که به طور طبیعی در بسیاری از گیاهان یافت می شود. بازار این ماده را می توان بر اساس منبع، نوع، کاربرد به بخش های متنوعی تقسیم نمود.
- بر اساس منبع: انگور، کشمش های خشک شده در آفتاب و مالئیک بی آب
- بر اساس نوع: طبیعی و مصنوعی
- کاربرد: صنایع غذایی و نوشیدنی، دارویی، آرایشی و مراقبت شخصی
کاربرد این ماده در صنایع غذایی به دلیل سمیت پایین آن بسیار زیاد است. این روزها در جهان تقریبا 150 هزار تن از این ماده را از انگور به دست می آورند. آسیا به دلیل جمعیت بالا، بزرگترین بازار این ماده را در دست دارد، در این منطقه از این ماده در صنایع غذایی و مراقبت شخصی بهره می برند. از سوی دیگر این منطقه بزرگترین تولید کننده انگور در جهان است. به طور کلی می توان سهم این منطقه از بازار جهانی را 45.2% دانست.
اسید تارتاریک را از کجا تهیه کنیم؟
برای خرید جزئی این ماده با قیمت مناسب و کیفیت بالا از شیمی استور با مشاوران مجرب ما در واحد فروش در تماس باشید.
جمع بندی:
این ماده، ترکیبی آلی به صورت جامد سفید رنگ است که بیشتر میوه ها حضور دارد. همچنین به عنوان یک آنتی اکسیدان در صنایع غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. برای خرید اینترنتی اسید تارتاریک با قیمت مناسب می توانید از سایت شیمی استور اقدام کنید.
سوالات متداول
جایگزین اسید تارتاریک چیست؟
در بعضی منابع جایگزین این اسید را سرکه سفید در نظر می گیرند.
آیا تارتاریک اسید فوایدی برای سلامتی دارد؟
این ماده یک منبع بسیار خوب از آنتی اکسیدان هاست که می تواند از بدن در برابر بیماری ها محافظت کند.
اسید تارتاریک را از کجا بخریم؟
برای خرید آنلاین این ماده شیمیایی به سایت شیمی استور مراجعه کنید.
میترا سلطانی –
آب لیمو حاوی اسید تارتاریک است؟
شیلا عقیلی –
این اسید به طور طبیعی در میوه هایی مانند انگور، انبه و غیره وجود دارد. لیمو حاوی اسید سیتریک است.
سمیرا –
اسید تارتاریک را از کجا تهیه کنم؟
شیلا عقیلی –
برای خرید این محصول می توانید با کارشناسان ما در شیمی استور در تماس باشید.