سولفات کبالت (Cobalt(II) sulfate) ترکیبی غیرآلی، بیبو به شکل پودر قرمز رنگ است. دارای نقطه ذوب 735 درجه سانتیگراد و محلول در آب است. به شدت جاذب رطوبت است و به دو شکل آبدار و خشک وجود دارد. شکل آبدار سولفات کبالت در تهیه رنگدانهها و ساخت سایر نمکهای کبالت مورد استفاده در چینیها و شیشهها، استفاده میشود. سولفات کبالت در گرید صنعتی با بستهبندیهای 100 گرمی، یک کیلوگرمی و کیسه 25 کیلوگرمی در شیمی استور به فروش میرسد.
عموما به صورت هیدراته با نام سولفات کبالت 7 آبه وجود دارد. شیمی استور یک فروشگاه اینترنتی است که امکان خرید آنلاین این ترکیب و سایر ترکیبات شیمیایی را برای شما مشتریان گرامی فراهم آورده است.
قیمت خرید سولفات کبالت صنعتی:
برای اطلاع از قیمت این محصول در وزن های 100 گرمی، یک کیلوگرمی و کیسه 25 کیلوگرمی به سایت شیمی استور مراجعه نمایید. قیمت های درج شده در شیمی استور به روز هستند و شما مشتریان گرامی می توانید با اطمینان خاطر این محصول را تهیه نمایید.
سولفات کبالت چیست؟
سولفات کبالت (Cobalt(II) sulfate) با فرمول شیمیایی CoSO4.(H2O)x ترکیبی غیر آلی و یونی است که جزء نمک های کبالت است. به صورت پودر صورتی رنگ یا کریستال های قرمز است و معمولا به صورت هیدراته وجود دارد. علت هیدراته بودن این ماده این است که بسیار جاذب رطوبت است به طوری که می تواند رطوبت موجود در هوا را نیز جذب کند. در حالت خشک و بدون آب به صورت پودر صورتی رنگ و بدون بو است و متناسب با تعداد مولکول های آبی که در فرمول خود دارد رنگ آن از صورتی تا قرمز متفاوت است. از این ترکیب در صنایع الکتروشیمیایی، تهیه رنگ و جوهر و ساخت رنگدانه ها استفاده می شود.
خواص فیزیکی و شیمیایی
برخی از خواص این ماده را در جدول زیر مشاهده می شود:
فرمول شیمیایی سولفات کبالت | CoSO4.(H2O)x |
cas no | 10026-24-1 |
جرم مولکولی (بدون آب) | 154.99 g/mol |
شکل ظاهری | پودر به رنگ صورتی یا کریستال قرمز |
چگالی (بدون آب) | 3.71 g/cm3 |
نقطه ذوب | 735ºC |
حلالیت در آب (25 درجه سانتیگراد) | 38.3 گرم/ 100 میلی لیتر |
حلالیت | محلول در متانول و آب و نامحلول در آمونیاک |
طرز تهیه سولفات کبالت
برای تهیه این ترکیب از واکنش کبالت فلزی، اکسید، هیدروکسید و یا کربنات آن با سولفوریک اسید رقیق شده طی فرآیند کریستالیزاسیون استفاده می شود. از مهم ترین شهرهای تولید کننده سولفات کبالت زنجان است که میزان زیادی از نیاز کشور به این محصول را تامین می کند. انواع واکنش های تولید آن را در زیر آورده شده است:
Co + H2SO4 → CoSO4 + H2O
Co(OH)2 + H2SO4 → CoSO4 + 2H2O
CoCO3 + H2SO4 → → CoSO4 + 2H2O + CO2
همچنین این ماده به طور طبیعی و کریستالی در سنگ های معدنی کبالتیت وجود دارد.
انواع سولفات کبالت
این ماده معمولاً به صورت خشک، مونو، هگزا و هپتا هیدرات دیده می شود.
کاربردهای سولفات کبالت
در ادامه برخی از کاربردهای این ماده را بررسی می کنیم.
شیشه و لعاب چینی
سولفات کبالت 7 آبه یا همان هپتا هیدارته در تهیه رنگدانه ها و همچنین در ساخت سایر نمک های کبالت گنجانده شده است.
رنگدانه کبالت را می توان به عنوان یک رنگ رایج در چینی، سفال و شیشه یافت.
پزشکی
از این ترکیب شیمیایی در پزشکی برای درمان سرطان و استریل کردن تجهیزات پزشکی استفاده می شود.
کشاورزی
خرید سولفات کبالت با گرید کشاورزی به منظور تغذیه خاک و افزایش رشد گیاهان انجام می شود. کبالت یک عنصر کمیاب در گیاهان است این ماده باعث افزایش مقاومت دانه ها به خشکی می شود. در حبوبات، کبالت برای تثبیت نیتروژن توسط باکتری هایی که با حبوبات مرتبط هستند، مهم است.
خوراک دام
به عنوان افزودنی به خوراک دام اضافه می شود. کبالت باعث تولید ویتامین B12 در نوشخوارکنندگان می شود. این ویتامین برای دام ها ضروری است و در صورت کمبود نوشخوار کنندگان دچار مشکلات گوارشی می شوند.
آبکاری ضد خوردگی آلیاژ
کبالت باعث افزایش مقاومت در برابر خوردگی فولاد کم آلیاژ می شود همچنین چگالی جریان غیرفعال با افزایش CO کاهش مییابد.
Co یک لایه زنگ ضخیم، یکنواخت و چسبنده در اثر واکنش با سایر عناصر مانند Fe، O و S تشکیل می دهد که باعث کاهش میزان خوردگی می شود.
باتری قابل شارژ
کبالت موجود در باتری های قابل شارژ اثر تثبیت کنندگی دارد و از خوردگی کاتد که می تواند منجر به آتش سوزی باتری شود، جلوگیری می کند. همچنین می تواند نرخ شارژ باتری را افزایش دهد. قیمت بالای این باتری ها و خودرو هایی که از این باتری ها در آنها استفاده می شود به دلیل گران بودن و دشواری استخراج این ماده است.
سایر کاربرد ها
سایر مصارف این ماده شامل:
- ماده ی شیمیایی مهم در استخراج طلا
- جهت تقویت باتری ها و حمام های الکتروشیمیایی
- تولید جوهرهای نامرئی
- تصفیه آب
- مانند سیلیکاژل به عنوان خشک کن شیمیایی
است. همچنین در صنعت نفت و پتروشیمی نیز کاربرد دارد.
خرید و فروش سولفات کبالت
مشخصات عالی این ماده و اثربخشی آن در صنایع مختلف باعث افزایش درخواست جهانی برای این ترکیب شده است. البته عوارض ناخوشایند آن که در اثر استنشاق یا تحریک پوستی ایجاد می شوند، بر بازار آن تاثیر گذارند. استنشاق روزانه چند میلی گرم از این ماده بسیار خطرناک است و می تواند به ارگان های داخلی بدن مانند کبد، ریه و قلب آسیب وارد کند. در سال های اخیر افزایش کاربرد این ماده در صنایع آبکاری، باتری های قابل شارژ و رنگدانه های سرامیکی بر رشد بازار این ماده تاثیر گذار بوده است. بازار خرید و فروش این ترکیب را می توان بر اساس کاربرد، منطقه ی جغرافیایی و گرید تقسیم بندی کرد.
مهم ترین کاربرد این ترکیب که در دسته مواد شیمیایی صنعتی قرار دارد در زمینه های باتری، لعاب کاری و پوشش ها، خوراک و الکتروشیمیایی است و بیشترین میزان مصرف آن نیز به باتری ها اختصاص دارد. بر اساس منطقه به پنج بخش آمریکای شمالی، آسیا و اقیانوسیه، اروپا، خاورمیانه و آفریقا و آمریکای جنوبی تقسیم می شود. در این میان بیشترین مصرف کننده این ماده در آفریقا، کشورهای ماداگاسکار و کانگو هستند.
چین یکی از بزرگترین مناطقی است که بازار جهانی این ماده را تحت تاثیر قرار می دهد. از طرفی در بین گرید ها، گرید باتری تاثیر گسترده ای در بین انواع گرید های این ترکیب دارد. درحالی که گرید صنعتی و کشاورزی در گذشته بسیار پیشتاز بودند. بازار فروش این ترکیب در سال 2015، 913 میلیون دلار بوده که پیش بینی می شود این مقدار تا سال2023 با نرخ رشد 1.8% به 1089 میلیون دلار برسد. همچنین میزان رشد بازار این محصول تا سال 2026، 5.7% پیش بینی شده است.
قیمت خرید و فروش سولفات کبالت:
برای اطلاع از قیمت و شرایط خرید و فروش این ماده به شیمی استور مراجعه نمایید. شیمی استور ارائه دهنده ی محصولات شیمیایی با بهترین کیفیت و نازلترین قیمت است.
MSDS و نکات ایمنی:
این ماده محرک، خطرناک و سمی برای انسان ها و محیط زیست است. پیش از کار با آن برگه اطلاعات ایمنی مربوط به آن را مطالعه کنید.
- در زمان کار و حمل و نفل از لباس، عینک و دستکش محافظ استفاده کنید.
- در زمان کار با این ماده زا خوردن، آشامیدن و سیگار کشیدن پرهیز کنید.
- بلع این ماده خطرناک است، در صورت بلع تصادفی دهان را با آب شستشو دهید و آب بنوشید. سعی نکنید با استفراغ آن را خارج کنید. در صورت بروز عوارض و احساس ناخوشایند به پزشک مراجعه کنید.
- استنشاق این ماده باعث تنگی نفس و بروز آلرژی می شود. پس از آن، از محیط کار خارج شوید و هوای تازه استشمام کنید.
- تماس این ماده با پوست باعث تحریک و بروز واکنش های آلرژیک می شود. پس از تماس، آن ناحیه را با آب و صابون برای 15 دقیقه شستشو دهید.
- در صورت تماس با چشم، اگر لنز تماسی دارید آن را خارج کنید و چشم آسیب دیده را برای 15 الی 20 دقیقه با آب بشویید.
با رعایت نکات ایمنی، خطرات ناشی از این ترکیب را کنترل کنید.
عوارض:
این ماده، ترکیبی سرطان زا است و می تواند به کودکان متولد نشده آسیب وارد کند. ماده ای سمی برای انسان ها و آبزیان به حساب می آید. از عوارض آن می توان به تحریک،اسهال، سردرد و تنگی نفس اشاره کرد.
معایب و مزایا
مزایا | معایب |
کاربرد در صنایع مختلف | محرک چشم ها |
درمان و پیشگیری از کمبود کبالت | استنشاق آن مضر است و باعث آسم می شود |
– | حساسیت پوست |
جمع بندی:
سولفات کبالت ترکیبی یونی و معدنی است که به صورت هیدراته وجود دارد، رایج ترین شکل آن هپتاهیدراته یا 7 آبه است. در متانول و آب محلول و در آمونیاک نامحلول است. از مصارف آن می توان به پزشکی، کشاورزی، خوراک دام، رنگ، رنگدانه و غیره اشاره کرد. این ماده یکی از نمک های کبالت است که بسیار سمی، خطرناک و تحریک کننده است.
سوالات متداول
سولفات کبالت در آب محلول است یا نامحلول؟
این ترکیب، یک نمک اسیدی است که عموما در آب حل می شود.
آیا سولفات کبالت ماده ای سمی است؟
این ماده می تواند روی قلب، تیروئید و تراکم استخوان ها تاثیر بگذارد. همچنین به عنوان ماده ای سرطان زا برای انسان ها شناخته می شود. ابن ماده دارای اثرات سمی برای انسان ها و حیوانات است.
معادله واکنش سدیم فسفات و سولفات کبالت چیست؟
Na3PO4 + CoSO4 = Na2SO4 + Co3(PO4)2
حسینی –
چه خلوصی از این ماده موجوده؟
شیلا عقیلی –
خلوص 99.9 درصد از سولفات کبالت در شیمی استور موجود است.
نازنین میرزاخانی –
می توان از این ماده در صنایع غذایی نیز استفاده نمود؟
شیلا عقیلی –
بله، سولفات کبالت هپتا هیدارت در صنایع غذایی در غذاهای فراوری شده مانند غلات، نان ها و تنقلات اضافه نمود تا ویتامین ها و مواد معدنی ضروری را افزایش دهد. همچنین برای بهبود طعم و بافت محصولات غذایی مورد استفاده قرار می گیرد.
سعید –
شکل آبدار این ماده هم در آب محلول است؟ اگر بله چقدر؟
شیلا عقیلی –
بله، سولفات کبالت هپتا هیدارت در آب نیز محلول است و حدودا 60 گرم از آن در آب با دمای 3 درجه و 67 گرم از آن در آب با دمای 70 درجه سانتی گراد حل می شود.
مهدوی –
شرایط حمل و نقل و نگهداری سولفات کبالت چگونه است؟
شیلا عقیلی –
این ماده را باید دور از نور خورشید و مواد اشتعال زا، در محیطی خشک، خنک و دارای تهویه حمل و نگهداری شود.