پتاسیم دی کرومات

یک ترکیب کریستالی غیر آلی به رنگ نارنجی تا قرمز با فرمول شیمیایی K₂Cr₂O₇ که در واقع یک نمک پتاسیم است، پتاسیم دی کرومات نام دارد. این نمک معدنی از کنار هم قرار گرفتن کاتیون پتاسیم و آنیون کرومات ساخته شده است.

این ماده ترکیبی بسیار خورنده، تحریک کننده و یک اکسید کننده است که کاربردهای بسیاری به عنوان آنتی اکسیدان در نگهدارنده های چوب و ساخت رنگدانه ها دارد. این ماده در مقایسه با نمک سدیم دی کرومات کاربرد بیشتری دارد چرا که این ترکیب خاصیت مایع شدن را ندارند.

قیمت خرید پتاسیم دی کرومات:

برای اطلاع از قیمت پتاسیم دی کرومات و شیوه ی خرید آن، به سایت شیمی استور مراجعه فرمایید. شیمی استور ارائه دهنده ی محصولات شیمیایی با بهترین کیفیت و نازلترین قیمت است. 

پتاسیم دی کرومات چیست؟

پتاسیم دی کرومات (potassium dichromate) یک ترکیب شیمیایی معدنی با فرمول K₂Cr­_2­O₇ که به صورت پودر نارنجی رنگ متمایل به قرمز، بدون بو و محلول در آب است. این ترکیب در دسته مواد سمی قرار دارد و در صورت قرار گرفتن در معرض حرارت بخارات سمی تولید می کند. یک اکسید کننده قوی است و در بسیاری از واکنش های آزمایشگاهی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. دی کرومات یک آنیون چند اتمی و دو ظرفیتی است و عدد اکسایش پتاسیم دی کرومات 6+ است.

ساختار:

در این ماده یون کرومات با دو اتم کروم با چهار اتم مختلف اکسیژن پیوند برقرار کرده است؛ در این اتصالات دو پیوند دوگانه و یکی از اتم های اکسیژن به هر دو اتم کروم متصل است.

خواص فیزیکی و شیمیایی:

در جدول زیر برخی از خواص فیزیکی و شیمیایی این ترکیب را می بینید.

حلالیت این ماده در دماهای مختلف متفاوت است و در آب با دمای 100 درجه کاملا محلول است.

روش تولید پتاسیم دی کرومات:

برای تولید این ترکیب به طور معمول از واکنش بین پتاسیم کلرید و دی کرومات سدیم استفاده می شود. روش دیگر برای تولید این ماده بو دادن سنگ معدن کرومیت با هیدروکسید پتاسیم است. معادله واکنش تهیه پتاسیم دی کرومات به صورت زیر است:

Na₂Cr₂O₇ + 2KCl → K₂Cr₂O₇ + 2NaCl

واکنش های پتاسیم دی کرومات:

در ادامه برخی از واکنش های این ماده را بررسی خواهیم کرد.

واکنش اکسایش:

همانطور که گفته شد این ترکیب یک اکسید کننده قوی است و در شیمی آلی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. میزان اکسید کنندگی آن از پتاسیم پرمنگنات (KMnO₄) کمتر است و در مقایسه با آن اکسید کننده ملایم تری است. از این ترکیب برای اکسایش الکل ها استفاده می شود. این اکسید کننده می تواند الکل های نوع اول را به آلدهید اکسید کند و اگر کمتری شرایط واکنش شدید تر باشد، آلدهید ها را نیز به کربوکسیلیک اسید تبدیل می کند. این در حالتی است که اگر از پرمنگنات به عنوان اکسید کننده استفاده شود الکل مستقیما به کربوکسیلیک اسید تبدیل می شود. همچنین الکل های نوع دوم در حضور این اکسید کننده به کتون تبدیل می شوند. به عنوان مثال منتول در اثر اکسیداسیون متانول تولید می شود.

در محلول های آبی از تغییر رنگ ایجاد شده می توان برای تشخیص آلدهید ها از کتون ها استفاده کرد. همانطور که گفته شد عدد اکسایش بی کرومات پتاسیم 6+ است. آلدهید ها کرومات را به 3+ احیا می کنند و رنگ آن را از نارنجی به سبز تغییر می دهد. در مورد کتون ها تغییر رنگ اتفاق نیم افتد زیرا به ماده دیگری نمی تواند اکسید شود. به همین دلیل رنگ آن نارنجی باقی می ماند.

واکنش تجزیه حرارتی:

وقتی این ترکیب را به شدت حرارت می دهند، دچار تجزیه حرارتی می شود و کرومات پتاسیم، اکسید کرومیوم و گاز اکسیژن تولید می کند.

4K₂Cr₂O₇ → 4K₂CrO₄ + 2Cr₂O₃ + 3O₂­

واکنش با ترکیبات قلیایی:

وقتی این ماده را در یک محلول قلیایی قرار می دهند، به دلیل تشکیل یون های کرومات رنگ نارنجی آن به زرد تغییر می کند. به عنوان مثال برای تولید کرومات پتاسیم به صورت صنعتی از واکنش دی کرومات پتاسیم و پتاس (خرید پتاس) استفاده می کنند. معادله واکنش آن به صورت زیر است. این واکنش برگشت پذیر است.

K₂Cr₂O₇ + K₂CO₃ → 2K₂CrO₄ + CO₂

واکنش با اسید سولفوریک:

در واکنش با اسید سولفوریک سرد کریستال های قرمز رنگ تولید می شود که این کریستال ها مربوط به ترکیب کرومیک دهیدراته است.

K₂Cr₂O₇ + 2H₂SO₄ → 2CrO₃ + 2KHSO₄ + H₂O

اگر در این واکنش از حرارت استفاده شود و یا واکنش با اسید سولفوریک گرم صورت بگیرد، گاز اکسیژن نیز به محصولات واکنش اضافه می شود:

2K₂Cr₂O₇ + 8H₂SO₄ → 2Cr₂(SO₄)₃ + 2K­₂SO₄ + 8H₂O + 3O₂

کاربردهای پتاسیم دی کرومات:

در ادامه برخی از کاربردهای این ترکیب را بررسی خواهیم کرد.

پاک کنندگی:

همانند دیگر ترکیبات کروم، از این ماده برای تهیه کرومیک اسید، ماده ای که در پاک کننده های ظروف شیشه ای استفاده می شود، استفاده می شود. به علت نگرانی هایی که در مورد خطرات این ماده برای سلامتی وجود دارد، امروزه کمتر از این ماده برای تولید پاک کننده ها استفاده می شود.

ساخت و ساز:

این ماده به عنوان جزئی در ترکیبات سیمان استفاده می شود و چگالی و بافت آن را بهبود می بخشد. 

این کاربرد معمولاً باعث ایجاد درماتیت و التهاب پوست در کارگران ساختمانی می شود.

واکنشگر در آنالیز ها:

این ماده جاذب آب نیست و به همین علت یک واکنشگر معمول برای تست های اندازه گیری رطوبت در شیمی تجزیه به حساب می آیند.

تعیین اتانول:

غلظت اتانول را می توان با تیتراسیون برگشتی آن با پتاسیم دی کرومات اسیدی شده تعیین کرد. در نتیجه واکنش این نمونه با مقدار اضافی از K₂Cr₂O₇، اتانول به اسید استیک (خرید اسید استیک) اکسید می شود. معادله واکنش کامل آن به صورت زیر است:

3C₂H₅OH + 2K₂Cr₂O₇ + 8H₂SO₄ → 3CH₃COOH + 2Cr₂(SO₄)₃ + 2K₂SO₄ + 11H₂O

هنگامی که محلول دی کرومات پتاسیم با اتانول واکنش می دهد، دی کرومات پتاسیم یک اتم اکسیژن را از دست می دهد و دی کرومات پتاسیم نارنجی را به محلول سبز رنگ حاوی سولفات کروم تبدیل می کند.

تست نقره:

هنگامی که در یک محلول اسید نیتریک 35% حل شود، محلول حاصل شورتر (Schwerter) نامیده می شود. از این محلول برای شناسایی فلزات مختلف به ویژه نقره (قیمت خرید نقره) استفاده می شود. نقره خالص محلول را قرمز روش می کند، نقره استرلینگ آن را قرمز تیره می کند و نقره سکه قهوه ای می شود. مس و فلز برنج رنگ محلول را قهوه ای تیره می کند. سرب و قلع هر دو زرد می شوند و طلا و پالادیوم تغییر رنگ نمی دهند.

تست دی اکسید سولفور:

کاغذ پتاسیم دی کرومات را می توان برای تست دی اکسید سولفور استفاده کرد. این شناسایی توسط تغییر رنگ از نارنجی به سبز صورت می گیرد. تغییر رنگ صورت گرفته مربوط به کاهش عدد اکسایش از 6+ به 3+ است.

نگهداری از چوب:

این ترکیب برای رنگ آمیزی انواع خاصی از چوب با تیره شدن تانن در چوب استفاده می شود. این ماده رنگ قهوه ای پر رنگ و عمیقی ایجاد می کند که با رنگ های مدرن دیگر نمی توان به آن دست یافت.

این یک روش درمانی ویژه در نگهداری چوب ماهون است.

صنایع رنگرزی:

دی کرومات پتاسیم همچنین می تواند در عوامل دباغی چرم، رنگ های لعاب و مواد رنگرزی استفاده شود. همچنین به عنوان یک عامل اکسید کننده در صنعت پوشاک جهت رنگرزی کاربرد دارد. از دی کرومات پتاسیم برای تهیه محصولات مختلف مانند رنگ، چسب و موم استفاده می شود.

MSDS و نکات ایمنی:

این ترکیب در دسته مواد سرطان زا قرار دارد. به شدت خورنده است و در برخورد با پوست و چشم موجب آسیب به پوست می شود. باعث تحریک شدید، قرمزی، التهاب، سوزش و در نهایت کوری می شود. در اثر حرارت گازهای سمی ایجاد می کند. گازهای آن می تواند به دستگاه تنفس آسیب برساند و موجب مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس، آسم و ذات الریه شود. همچنین خوردن و بلعیدن آن نیز بر دستگاه گوارش تاثیر می گذارد. موجب آسیب به کبد و کلیه ها نیز می شود.

جمع بندی:

این ماده با فرمول شیمیایی K₂Cr­_2­O₇ ترکیبی غیر آلی است که در صنایع مختلفی مانند رنگرزی و نگهدارنده ی چوب مورد استفاده قرار می گیرد. برای خرید پتاسیم دی کرومات با قیمت مناسب و کیفیت عالی به سایت شیمی استور مراجعه نمایید و سفارش خود را به صورت آنلاین ثبت نمایید. 

سوالات متداول

پتاسیم دی کرومات ماده ای خوراکی است؟

خیر بلع این ماده سمی است.

چه مقدار از پتاسیم دی کرومات سمی است؟

تقریبا مصرف 40 گرم از این ماده می تواند کشنده باشد یا باعث آسیب جدی شود.

پتاسیم دی کرومات را در چه چیزهایی می توان یافت؟

این ماده در بسیاری از محصولات مهم از جمله رنگ ها، لاک ها، مواد ضد خوردگی، روکش های خودرو، سرامیک ها، مواد آتش نشانی، مواد منفجره و کبریت ها یافت می شود.

پتاسیم دی کرومات ماده ای اسیدی است یا بازی؟

این ماده یک نمک پتاسیم است.

 پتاسیم دی کرومات را از کجا بخریم؟

امروزه شرکت های مواد شیمیایی اقدام به فروش این نمک پتاسیم کردند و فروشگاه آنلاین شیمی استور آماده ی فروش این محصول با کیفیت عالی و قیمت مناسب است. برای خرید با کارشناسان ما در واحد فروش تماس بگیرید.