ترکیبی نمکی است که به طور گسترده ای در کشاورزی به عنوان کود، در پزشکی، صنایع غذایی و بسیاری از موارد دیگر کاربرد دارد، کلرید پتاسیم نام دارد. به دلیل دارا بودن پتاسیم، می تواند به عنوان یک منبع غذایی خوب برای این عنصر حیاتی بدن عمل کند. مانند بسیاری از نمک های دیگر در آب کاملا محلول است و در اثر انحلال در آب به یون های سازنده خود هیدرولیز می شود. این ترکیب در دسته پر مصرف ترین نمک های پتاسیم دار قرار دارد و با نام کلروپتاس نیز شناخته می شود.
خرید:
براری خرید کلرید پتاسیم با کیفیت عالی و قیمت مناسب با کارشناسان ما در واحد فروش تماس بگیرید.
کلرید پتاسیم چیست؟
کلرید پتاسیم (potassium chloride) با فرمول شیمیایی KCl به صورت کریستال های سفید رنگ متمایل به صورتی کمرنگ و بدون بو موجود است. در این ترکیب کاتیون پتاسیم K+ و آنیون کلرید Cl– با پیوند یونی به یکدیگر متصل و نمک تشکیل دادند. ساختار کریستالی کلرید پتاسیم به صورت مکعبی با وجوه پر است.
خواص فیزیکی و شیمیایی
این ماده در آب و حلال هایی مانند گلیسرول و حلال های قلیایی محلول است. در الکل ها کم محلول و در اتر کاملا نامحلول است. به علت داشتن پیوند یونی نقطه ذوب و جوش بالایی دارد. زیرا نیروی بین مولکولی در پیوندهای یونی بسیار قوی بوده و برای غلبه بر نیروی بین مولکولی آن ها به انرژی بسیار زیادی نیاز است.
از آنجاییکه این ترکیب کاملا در آب هیدرولیز می شود محلول حاصل از آن به شدت رسانای الکتریکی است. در تست شعله این ترکیب، رنگ شعله به رنگ بنفش کمرنگ تغییر می کند. برخی دیگر از ویژگی های آن در جدول زیر آورده شده است:
| فرمول شیمیایی | KCl |
| cas no | 7447-40-7 |
| جرم مولکولی | 74.55 g/mol |
| شکل ظاهری | کریستال های سفید رنگ بدون بو |
| چگالی | 1.984 g/ml |
| نقطه ذوب | 770ºC |
| نقطه جوش | 1420ºC |
| اسیدیته (pKa) | تقریبا 7 |
ساختار مولکولی
ساختار مولکولی این ترکیب نمکی به صورت شکل زیر است. همانطور که مشاهده می شود نوع پیوند شیمیایی که این دو عنصر را در کنار یکدیگر نگه میدارد از نوع پیوند یونی است. اتم کلر الکترونگاتیو الکترون موجود در لایه 4s اتم پتاسیم را پذیرفته و در نتیجه یک نیروی یونی بین K+ و Cl– ایجاد می شود.
روش تولید کلرید پتاسیم
این ترکیب را می توان به طور مستقیم از برخی سنگ های معدنی مانند کارنالیت، سیلویت و پتاس استخراج کرد. همچنین می توان آن را از آب دریا نیز استخراج کرد.
به طور شیمیایی کلروپتاس را می توان به عنوان محصول جانبی در سنتز اسید نیتریک طی واکنش اسید کلریدریک و نیترات پتاسیم به دست آورد. معادله واکنش آن به صورت زیر است:
KNO3 + HCl → KCl + HNO3
در اشل آزمایشگاهی، این ترکیب را از واکنش یک ترکیب پتاسیم دار مانند پتاسیم هیدروکسید با اسید کلریدریک تولید می کنند. در نتیجه واکنش خنثی سازی اسید و باز، آب و KCl به عنوان محصولات به دست می آیند. معادله واکنش آن به صورت زیر است:
KOH + HCl →KCl + H2O
واکنش کاهش فلزی
برای تبدیل KCl به NaCl از واکنش کاهش فلزی سدیم می توان استفاده کرد. این واکنش علیرغم کمتر بودن خاصیت الکتروپوزیتیوی سدیم در مقایسه با پتاسیم انجام می گیرد. برای انجام گرفتن این واکنش به دمای بسیار زیاد در حدود 850 درجه سانتیگراد نیاز است. معادله واکنش آن، که در واقع یک واکنش جانشینی یگانه است، به صورت زیر است:
KCl + Na ↔ NaCl + K
کاربرد پتاسیم کلرید
این ترکیب دارای طیف وسیعی از کاربردهای پزشکی و صنعتی است. همچنین بخشی جدایی ناپذیر از تولید کود است. برخی از کاربردهای مهم KCl در زیر ذکر شده است:
کود
کلروپتاس در تولید پتاس استفاده می شود، یک کود مهم که خاک را با پتاسیم غنی می کند و باعث رشد و زندگی گیاهان می شود. میزان در دسترس بودن پتاسیم از مهم ترین عوامل اصلی در رشد گیاه است. این نمک که به عنوان منبع پتاسیم عمل می کند، می تواند میزان پتاسیم موجود در خاک را افزایش دهد.
کودهای پتاسیم ساخته شده از KCl (کهMuriate of Potash یا MOP نامیده می شود) بیشترین میزان کودهای پتاسیم فروخته شده در سراسر جهان را تشکیل می دهند.
پزشکی
از قرص کلرید پتاسیم و یا آمپول آن در درمان سطوح پایین پتاسیم خون (هیپوکالمی)، فشار خون پایین استفاده می شود. سطح پتاسیم می تواند در نتیجه یک بیماری یا مصرف برخی داروها یا پس از یک بیماری طولانی مدت همراه با اسهال یا استفراغ پایین باشد.
مواد غذایی
از KCl می توان به عنوان نمک در مواد غذایی استفاده کرد. این عمل باعث کاهش مصرف سدیم می شود که یکی از عوامل فشار خون بالا و بیماری های قلبی است.
البته این ترکیب به علت طعم نمکی ضعیفی که دارد و همچنین اندکی تلخ بودن آن به صورت مخلوط با نمک سدیم کلرید مصرف می شود.
صنعت حفاری
این ماده یک بازدارنده کارآمد در صنعت حفاری است. پودر این ماده (KCl) یک نمک معدنی کریستالی خشک با خلوص بالا است که برای تشکیل آب نمک شفاف استفاده می‌شود و در عملیات کار و تکمیل که نیاز به چگالی بین 1007 تا 1162 کیلوگرم بر متر مکعب دارد، استفاده می‌شود. یون های پتاسیم در پیوند با یون های موجود در خاک رس پلاکت های رسی را به هم بچسبانند و پراکندگی را به حداقل برسانند. یون پتاسیم در مقایسه با یون کلسیم یا سایر یون‌های بازدارنده، بیشتر در ساختار شبکه‌ای رس قرار می‌گیرد و در نتیجه هیدراتاسیون خاک‌ها را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
تصفیه آب
این ترکیب در تصفیه آب یک جایگزین عالی برای کلرید سدیم (NaCl) جهت فرآیند نرم کردن آب خانگی و تجاری است. استفاده از KCl باعث کاهش سطح سدیم (Na) در آب لوله‌کشی می‌شود، ترشح Na در محیط را از بین می‌برد و به تأمین پتاسیم اضافی (K) در رژیم غذایی افراد کمک می‌کند.
یخ زدایی
استفاده از این ماده برای ذوب یخ به دلیل گرماگیر بودن محدود است زیرا قابلیت ذوب پایینی دارد و کندتر از کلرید کلسیم، سنگ نمک و کلرید منیزیم عمل می کند.
شوینده ها
کربنات پتاسیم به دلیل حلالیت بالا در دمای پایین در فرمولاسیون شوینده های مایع استفاده می شود. همچنین به عنوان نرم کننده در شوینده لباس شویی نیز کاربرد دارد.
تولید نیترات پتاسیم
یک راه جایگزین برای تولید نیترات پتاسیم، ترکیب نیترات آمونیوم کلرید پتاسیم است که به راحتی به عنوان یک جایگزین نمک بدون سدیم به دست می آید.
کاربردهای دیگر
سایر کاربردهای این ماده سامل موارد زیر است.
- یکی از مواد اولیه مهم مورد نیاز در ساخت فلز پتاسیم
- منبع تابش بتا در کالیبراسیون تجهیزات پایش تابش
- شار مورد نیاز در جوشکاری اکسیژن آلومینیوم شامل KCl به همراه نمک های کلرید لیتیوم و سدیم
- عامل اطفاء حریق در ابتدا در کپسول های آتش نشانی قابل حمل و چرخ دار
همچنین از این ماده در تهیه پتاسیم دی کرومات بهره می برند؛ برای خرید پتاسیم دی کرومات با قیمت مناسب و کیفیت عالی با کارشناسان ما تماس بگیرید.
عوارض مصرف:
ممکن است درد معده، تهوع، استفراغ، ناراحتی یا اسهال وجود داشته باشد. در صورت ادامه یا بدتر شدن هر یک از این علائم، فوراً پزشک یا داروساز خود را مطلع کنید. در صورت بروز برخی عوارض جانبی شدید، از جمله بلع دشوار یا دردناک، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
MSDS پتاسیم کلرید
درجه اشتعال پذیری این ماده صفر است و خطر احتراق ندارد. از طرفی این ترکیب می تواند موجب خوردگی پوست و چشم می شود. همچنین در صورت بلعیدن می تواند علائمی همچون تهوع، درد معده و اسهال ایجاد کند. در صورت تماس با پوست، محل تماس را ابتدا با آب و سپس با آب و صابون بشویید. همچنین در برخورد با چشم، چشم را به مدت 10 دقیقه با آب بشویید و اگر علائم از بین نرفت به پزشک مراجعه کنید. در صورت بلع، دهان را با آب بشویید و سریعا به پزشک مراجعه کنید.
جمع بندی:
پتاسیم کلرید با فرمول KCl یک نمک محلول در آب است که از آنیون کلر و کاتیون پتاسیم تشکیل شده است. از این ماده به عنوان کود در کشاورزی، به شکل قرص یا آمپول در پزشکی و به عنوان نمک در مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. برای خرید کلرید پتاسیم با کیفیت عالی با کارشناسان ما در واحد فروش تماس بگیرید.
سوالات متداول
خطرات پتاسیم کلرید چیست؟
از خطرات این ماده می توان به درد قفسه سینه، تنفس سخت، تحریک گلو و درد معده اشاره کرد.
کاربرد دارویی پتاسیم کلرید چیست؟
این دارو به عنوان یک مکمل معدنی برای درمان یا پیشگیری از کمبود پتاسیم در خون مورد استفاده قرار می گیرد. این عنصر در بدن به سلول ها، کلیه ها، قلب و ماهیچه ها کمک می کند تا به درستی کار کنند.
کاربرد کلرید پتاسیم برای قلب چیست؟
تزریق این ماده به شکل منظم باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون می شود.
محسن –
چرا بعد از مصرف این دارو نباید دراز کشید؟
شیلا عقیلی –
توصیه پزشکان بر این است که 30 دقیقه پس از مصرف این ماده دراز نکشید زیرا باعث می شود مدت طولانی تری در معده باقی بماند و باعث تحریک شود.
شیدا طهماسبی –
برای جبران کمبود پتاسیم در بدن بهتر است این ماده را در قالب قرص مصرف کنیم یا آمپول؟
شیلا عقیلی –
متاسفانه پرشس شما در محدوده ی تخصص ما نیست، برای پاسخ به پرسش خود با پزشک مشورت کنید. برای خرید مواد شیمیایی با کیفیت با کارشناسان ما در واحد فروش در تماس باشید.