سولفات روی

یک ترکیب معدنی است که به عنوان مکمل غذایی به منظور درمان مشکلات کمبود روی و همچنین جهت جلوگیری از این بیماری در افراد در معرض خطر استفاده می شود، سولفات روی نام دارد. به دو صورت خشک و آبدار موجود است که نوع سولفات روی ۷ آبه و ۶ آبه آن معمول تر از انواع دیگر آن است. در آب محلول است اما با محیط زیست سازگار نیست و می تواند موجب سمی شدن محیط شود. از این ترکیب در تولید ریون، کود کشاورزی و به عنوان مکمل غذایی استفاده می شود.

خرید جزئی سولفات روی

برای خرید زینک سولفات و انواع مواد شیمیایی صنعتی از شیمی استور با کیفیت بالا و قیمت مناسب، با مشاوران مجرب ما در واحد فروش در تماس باشید.

سولفات روی چیست؟

سولفات روی (Zinc sulfate) یک ترکیب فلزی از سولفات با فرمول ZnSO₄ است که به دو شکل خشک و آبدار وجود دارد. در حالت خشک به صورت پودر سفید رنگ و در حالت آبدار به صورت کریستال های بی رنگ متمایل به سفید بدون بو موجود است. این ترکیب در تولید ریون، کود کشاورزی و به عنوان مکمل غذایی کاربرد دارد.

خواص فیزیکی و شیمیایی

این ماده یک ترکیب با نام های ویتریول سفید و گوسلاریت نیز شناخته می شود. نوع خشک آن دارای نقطه جوش و نقطه ذوب بالایی است اما با ورود آب به ساختار آن و سست تر شدن پیوندهای آن نقاط ذوب جوش آن کاهش می یابد. در آب و الکل ها محلول است. برخی از خواص فیزیکی و شیمیایی این ترکیب در جدول زیر مشاهده می شود:

روش تولید

برای تولید این محصول از واکنش هر ترکیب دارای روی مانند فلز روی، ترکیبات معدنی حاوی روی و اکسید روی با سولفوریک اسید استفاده می شود. از جمله واکنش های خاص که برای تولید این ماده از آن استفاده می شود شامل واکنش فلز روی با محلول آبی اسید سولفوریک است که موجب تولید سولفات روی ۷ آبه و گاز هیدروژن می شود. معادله واکنش آن به صورت زیر است:

Zn + H₂SO₄ + 7H₂O → ZnSO₄.7H₂O + H₂

برای تولید این ترکیب در گرید دارویی از واکنش اکسید روی خالص و اسید سولفوریک استفاده می شود. معادله این واکنش به صورت زیر است:

ZnO + H₂SO₄ + 6H₂O → ZnSO₄.7H₂O

واکنش های سولفات روی

در محلول آبی، تمامی انواع این ترکیب رفتار یکسانی دارند. این محلول های ابی از کمپلکس آبی فلزی [Zn(H₂O)₆]²⁺ و SO₄^2- تشکیل شده اند. زمانیکه این محلول را با محلولی از یون های باریم ترکیب کنیم در نتیجه واکنش آن ها سولفات باریم تشکیل می شود:

ZnSO₄ + BaCl₂ → BaSO₄ + ZnCl₂

در فرآیندی دیگر زمانیکه زینک سولفات را در دماهای بالاتر از ۶۸۰ درجه سانتیگراد قرار می دهند این ترکیب به گاز دی اکسید روی و غبار اکسید روی تجزیه می شود که هردوی این مواد سمی و خطرناک هستند.

کاربرد سولفات روی

در ادامه برخی از کاربردهای این ماده را بررسی خواهیم کرد. 

پزشکی

در پزشکی از این ماده به منظور درمان و جلوگیری از مشکلات کمبود روی به عنوان قرص های مکمل استفاده می شود.

این دارو به صورت خوراکی مصرف می شود. همچنین به عنوان یک عامل منقبض کننده نیز کاربرد دارد.

مقدار مصرف مجاز قرص سولفات روی

طبق دستور وزارت بهداشت جهانی مقدار مصرف مجاز این دارو برای سنین مختلف به شرح زیر می باشد:

دوز معمول کودکان برای مکمل های غذایی:

مقدار توصیه شده غذایی (RDA) – بیان شده به صورت عنصر روی

مقدار توصیه شده غذایی (RDA) – بیان شده به صورت عنصر روی در افراد ۱۹ سال و بالاتر:

صنعت ساخت

ترکیبات هیدارته این ترکیب به ویژه هپات هیدرات در موارد تجاری و صنعتی بسیار پرکاربرد هستند. کاربرد اصلی آن ها به عنوان منعقد کننده در تولید ریون است. همچنین از این ترکیب به عنوان پیش ساز لیتوپون نیز استفاده می شود. از طرفی از این ترکیب به عنوان یک الکترولیت برای آبکاری بروی روی، به عنوان یک ماده خشک کننده در رنگرزی و به عنوان نگهدارنده برای پوست و چرم استفاده می شود.

کود سولفات روی در کشاورزی

وجود در خاک برای افزایش رشد گیاه و سلامت آن لازم است. از این رو در خاک های حاوی این عنصر از این ماده به عنوان مکمل جهت تامین زینک مورد نیاز گیاهان استفاده می شود. همچنین کودهای کشاورزی نیز حاوی این ماده جهت تامین روی مورد نیاز خاک هستند.

این ترکیب به دو صورت کود و اسپری در کشاورزی استفاده می شود و مانند بسیاری دیگر از ترکیبات روی جهت کنترل رشد خزه روی پشت بام استفاده می شود.

کاربردهای دیگر

سایر کاربردهای این ماده شامل:

• به عنوان مکمل روی در فرآیند تخمیر  (روی یک ماده ضروری برای سلامت و عملکرد بهینه تخمیر است)
• یک مهار کننده قوی حس شیرینی برای بیشتر مواد شیرین مزه 
• خوراک دام

است.. همچنین جهت تهیه خمیر مورد استفاده قرار می گیرد. 

مضرات و عوارض سولفات روی

پودر سولفات روی یک محرک چشم است. مصرف مقادیر کم آن بی خطر در نظر گرفته می شود اما در مقایر زیاد می تواند خطرناک باشد. مصرف بیش از حد منجر به ناراحتی حاد معده می شود، با حالت تهوع و استفراغ که در 2 تا 8 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن ظاهر می شود. اگر پس از مصرف مکمل های آن هر یک از علائم آلرژیک شامل کهیر، مشکل تنفسی، تورم صورت، لب ها، زبان و گلو را مشاهده کردید سریعا به اورژانس مراجعه کنید. عوارض جانبی کمتر جدی ممکن است شامل حالت تهوع و ناراحتی معده باشد.

MSDS و نکات ایمنی:

سولفات روی ماده ای خورنده و خطرناک است و باید پیش از کار با آن برگه اطلاعات ایمنی را مطالعه کنید.

• در زمان کار با این ماده از خوردن، آشامیدن و سیگار کشیدن پرهیز کنید.
• از لباس، عینک و دستکش محافظ در زمان کار با این ترکیب استفاده کنید.
• تماس این ماده با چشم ها باعث آسیب جدی می شود. پس از تماس لنز تماسی را خارج کنید و 15 تا 20 دقیقه چشم آسیب دیده را با آب بشویید.
• صورت تماس با پوست، آن ناحیه را برای 10 تا 15 دقیقه با آب و صابون بشویید.
• استنشاق این ماده خطرناک است. پس از آن، هوای تازه استشمام کنید و محیط کار را ترک کنید.
• در صورت بلع تصادفی دهان را با آب بشویید و سعی نکنید با استفراغ آن را خارج کنید.
• این ماده را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید و پس از حمل آن دست ها را بشویید.

با رعایت نکات ایمنی خطرات ناشی از کار با ترکیبات شیمیایی را کنترل کنید.

جمع بندی:

سولفات روی یک ترکیب فلزی با فرمول ZnSO₄ است که به دو صورت آبدار و خشک وجود دارد. از این ماده در صنایع پزشکی، کشاورزی و غیره استفاده می کنند. ماده ای محرک، خورنده و خطرناک است و لازم است در زمان کار با آن نکات ایمنی را مطالعه و رعایت کنید. برای خرید این محصول و سایر محصولات شیمیایی با کارشناسان ما در واحد فروش تماس حاصل فرمایید. 

سوالات متداول

فواید قرص سولفات روی چیست؟

مکمل های این ماده برای ارتقای سلامت پوست و درمان بیمارهای پوستی مانند آکنه مصرف می شود.

کاربرد سولفات روی برای ریزش مو چه کاربردی دارد؟

روی حاوی آنزیم هایی است که برای عملکرد خاصی در فولیکول مو ضروری است. به عنوان یک ماده ی مغذی از پسرفت فولیکول مو جلوگیری می کند و باعث افزایش بهبود آن می شود.

تاثیر کود سولفات روی بر گوجه فرنگی چیست؟

روی به عنوان یک ریز مغذی ضروری است که واکنش های آنزیمی را افزایش می دهدو اثر بخشی فتوسنتز را بهبود می بخشد. همچنین سیستم آنتی اکسیدانی گوجه فرنگی را تقویت می کند.