ترکیبی شیمیایی و آلی است که به طور خلاصه به صورت DEG نیز شناخته می شود، دی اتیلن گلیکول نام دارد. این ترکیب که به صورت مایع بی رنگ و شفاف است به شدت جاذب آب است و در بسیاری از حلال های آلی محلول است و به همین دلیل کاربرد گسترده ای در صنعت و تولید مواد شیمیایی پلیمری مانند رزین های پلی استر، ولی اورتان و… دارد. همچنین نرم کننده بسیار خوب برای پلاستیک است وعلاوه بر آن در تولید روان کننده ها، مه مصنوعی و… استفاده می شود.
فروش دی اتیلن گلیکول
برای خرید دی اتیلن گلیکول شازند با کیفیت بالا و قیمت مناسب با ما در شیمی استور تماس بگیرید و خریدی آسان و با کیفیت را تجربه کنید.
دی اتیلن گلیکول چیست؟
این ترکیب دارای فرمول شیمیایی (HOCH2CH2)O است و به صورت مایع روغنی بی رنگ، بدون بو با طعمی شیرین و به صورت پایدار وجود دارد و به شدت جاذب رطوبت است. این ترکیب که به اختصار به صورت DEG نیز شناخته می شود، ویسکوزیته بالایی دارد و کمی چسبناک، غیر خورنده و فرار می باشد. به دلیل داشتن گروه های اتری و الکلی در ساختار خود، خواص شیمیایی آن شباهت زیادی به الکل ها و اترها دارد.
نقطه جوش آن ها به طور قابل توجهی از مونو اتیلن گلیکول بیشتر است و همچنین با حلال هایی مانند آب، اتر، الکل های آلیفاتیک و کتون ها امتزاج پذیر است.
ویژگی های فیزیکی و شیمیایی
برخی از خواص و ویژگی های این ترکیب در جدول زیر آمده است.
| فرمول شیمیایی | C4H10O3 |
| cas no | 111-46-6 |
| جرم مولکولی | ۱۰۶/۱۲ g/mol |
| شکل ظاهری | مایع بی رنگ روغنی، بدون بو با طعم شیرین |
| چگالی | ۱/۱۲ g/ml |
| نقطه ذوب | 10.45ºC- |
| نقطه جوش | 245ºC |
| حلالیت | امتزاج پذیر با آب، اتر، کتون و الکل |
روش تولید دی اتیلن گلیکول
DEG را می توان از هیدرولیز اتیلن اکسید تهیه کرد که در این واکنش بسته به شرایط ایجاد واکنش، این ماده و انواعی از گلیکول های مرتبط تولید می شود. در نتیجه واکنش هیدرولیز اتیلن اکسید، دو مولکول اتیلن گلیکول با پیوند اتری به هم متصل می شوند. این ماده در تولید مورفولین (خرید مورفولین)، یکی از عناصر اصلی به حساب می آید. این ماده همچنین به عنوان محصول مشترک با مونو اتیلن گلیکول و تری اتیلن گلیکول تولید می شود. صنعت عموما برای به حداکثر رساندن تولید MEG عمل می کند و میزان تولید DEG به میزان نیاز روزانه آن بستگی دارد.
کاربرد دی اتیلن گلیکول
کاربردهای فراوانی برای این ترکیب وجود دارد که موجب تبدیل آن به یک ترکیب صنعتی ارزشمند شده است. این ترکیب یک نرم کننده خوب در صنعت تولید پلاستیک است، در تولید بسیاری از روان کننده ها کاربرد دارد. همچنین به عنوان حلال رنگ استفاده می شود و به علت خاصیت جذب کنندگی آبی که دارد به عنوان رطوبت گیر استفاده می شود. در ادامه به برخی از کاربردهای آن می پردازیم:
صنعت
به دلیل قدرت حلال، فراریت و رطوبت کم، در روان کننده های نساجی، روغن های برش، صابون خشکشویی، جوهرهای چاپ، جوهرهای بخارساز و لکه های چوب استفاده می شود.
در صنعت نساجی DEG به عنوان یک عامل حالت دهنده برای پشم، ابریشم مصنوعی و پنبه استفاده می شود.
حلال
این ترکیب می تواند بسیاری از پیگمنت ها و رنگ ها را درخود حل کند. همین ویژگی آن باعث شده از آن به عنوان یک حلال برای رنگ و جوهر صنعت رنگرزی و چاپ استفاده فراوان شود.
رطوبت گیر قوی
رطوبت گیری بالای DEG آن را به یک عامل نرم کننده کارآمد برای تنباکو، کاغذ، اسفنج های مصنوعی، چسب ها و کازئین تبدیل می کند.
همچنین این ماده به ویژه در رطوبت گیری از گاز طبیعی مفید است، به طوریکه مخلوطی از دی اتیلن گلیکول و مونو اتانول آمین رطوبت، سولفید هیدروژن و دی اکسید کربن را از گاز طبیعی حذف می کند.
سمیت و عوارض:
سمیت این ماده مانند مونو اتیلن گلیکول است و به دلیل داشتن فشار یخار کم، مقداری خطر استنشاق دارد و باید از تنفس بخارات و آئروسل آن خودداری کرد و از ماسک های تنفسی مناسب استفاده کرد. ماهیت سمی بودن این ترکیب روی انسان به طور کامل شناخته نشده اما روی حیوانات به طور کامل شناخته و تایید شده است و به طور کلی جز ترکیبات سمی و در مواردی کشنده محسوب می شود. این ماده می تواند از طریق تماس با پوست و چشم نیز جذب شود و جذب آن از طریق بلع نیز می تواند کشنده باشد.
MSDS، خطرات و نکات ایمنی دی اتیلن گلیکول
توصیه می شود هنگام کار با آن نکات ایمنی شامل استفاده از روپوش، دستکش نیتریل دار، ماسک و عینک را رعایت کنید. در ادامه به برخی از مواردی که در نتیجه تماس با این ترکیب ایجاد می شود و نکات ایمنی مربوط به آن اشاره خواهیم کرد:
- چشم: در صورت تماس با چشم موجب تحریک، قرمزی و التهاب چشم خواهد شد و حالت سوزش چشم را ایجاد خواهد کرد. بنابراین توصیه می شود چشم ها را با آب فراوان به مدت ۱۵ دقیقه بشویید و اگر لنز در چشم دارید، آن را از چشم خارج کنید.
- پوست: باعث تحریک و قرمزی خفیف پوست می شود و می تواند از طریق پوست جذب خون شود. در صورت تماس پوست با این ماده، محل تماس را با آب به مدت ۱۵ دقیقه بشویید و به پزشک مراجعه کنید.
- بلع: بلع این ماده باعث آسیب به کبد، کلیه و دستگاه عصبی مرکزی شود و علائمی مانند سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی و حالت تهوع را ایجاد می کند. در موارد مزمن، ممکن است موجب غش، بیهوشی، کما و حتی مرگ شود. بنابراین در صورت خوردن آن، دهان را شسته و ۲ تا ۴ فنجان آب یا شیر بنوشید و سپس به پزشک مراجعه کنید.
- استنشاق: در صورت تنفس غبارات و بخارات این ماده، دستگاه تنفسی تحریک شده و در صورت گرم بودن بخارات آن، ادم ریوی ایجاد می شود. در صورت تنفس بخارات آن، از هوای تازه استفاده کرده و در صورت سخت بودن تنفس، از اکسیژن استفاده کنید و به پزشک مراجعه کنید.
با رعایت نکات ایمنی خطرات ناشی از کار با این ترکیب را تا حد زیادی کنترل کنید.
جمع بندی
این ماده یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی C4H10O3 است که به صورت مایع بی رنگ، بی بو با طعمی شیرین وجود دارد. این ترکیب در صنعت از هیدرولیز اتیلن اکسید حاصل می شود و به طور عمده در صنعت و تولید مواد شیمیایی پلیمری مانند رزین های پلی استر، ولی اورتان و غیره کاربرد دارد. همچنین نرم کننده بسیار خوب برای پلاستیک است وعلاوه بر آن در تولید روان کننده ها، مه مصنوعی و غیره استفاده می شود. برای خرید دی اتیلن گلیکول شازند با کیفیت و خلوص بالا و قیمت مناسب با ما در شیمی استور تماس بگیرید.
سوالات متداول
چه مقدار از دی اتیلن گلیکول برای انسان سمی است؟
تقریبا برای بزرگسالان 1 میلی لیتر بر کیلوگرم DEG خالص سمی است.
آیا دی اتیلن گلیکول سرطان زا است؟
بر طبق تحقیقات انجام شده هیچ علامتی مبنی بر سرطان زا بودن این ماده حتی در خصوص افرادی که با آن کار می کنند، وجود ندارد.
آیا دی اتیلن گلیکول در غذاها و داروها وجود دارد؟
به دلیل اثرات نامطلوب این ماده بر روی انسان، استفاده از آنها در غذاها و دارو ها ممنوع است. البته در برخی از کشورها مقدار 0.2% از این ماده به عنوان افزودنی در غذاها مورد استفاده قرار می گیرد.
آتنا –
سلام گرید صنعتی این ماده رو به عنوان افزودنی در غذا ها استفاده می کنند؟
شیلا عقیلی –
سلام، قطعا برای کاربردهای غذایی و دارویی از گرید خوراکی این ماده استفاده می کنند.