به طور کلی عوامل غیر آنتی بیوتیکی که به عنوان نگهدارنده و ضدعفونی کننده استفاده می شوند، بایوساید نام دارند. این ترکیبات با کشتن یا مهار رشد میکروارگانیسم ها کار می کنند و آنها را بر اساس کاربرد می توان طبقه بندی کرد. ترکیبات نگهدارنده عموما به محصولات اضافه می شوند تا با جلوگیری از تجزیه میکروبی به ماندگاری محصولات کمک کنند. از سوی دیگر ضدعفونی کننده ها موادی هستند که روی اشیا و سطوح بی جان استفاده می شوند و روی بافت زنده مانند غشای مخاطی یا پوست تاثیر می گذارند. در دنیای امروز، بایوساید ها به صورت گسترده استفاده می شوند؛ زیرا مواد نگهدارنده همه جا حضور دارند. از محصولات غذایی، نوشیدنی و لوازم آرایشی تا داروها و غیره می توان آنها را یافت.
بایوساید چیست؟
عموما محصولات تجاری که برای کشتن یا کنترل انتشار میکروارگانیسم های مضر از طریق روش های مختلف استفاده می شوند، بایوساید نامیده می شوند. این ترکیبات می توانند نشان دهنده ی طیف گسترده ای از محصولات و مواد از جمله ضدعفونی کننده ها، نگهدارندها، ضدعفونی کننده ها، علف کش ها، قارچ کش ها و حشره کش ها باشند. این ترکیبات در واقع محصولات تجاری هستند که برای حذف میکروارگانیسم های مضر مانند باکتری ها و ویروس ها استفاده می شوند.
محلول بایوساید چیست؟
محلول زیست کش مخلوط مایعی است که حاوی یک یا چند عامل بایوساید است که برای کنترل یا حذف میکروارگانیسم ها، آفات یا موجودات ناخواسته طراحی شدند. این ترکیبات برای کاربردهای ضدعفونی، کنترل آفات و حفاظت استفاده می شوند. این محلول با حل یا پراکنده کردن عامل زیست کش در یک حامل مایع مناسب تهیه می شود. اجزای این محلول با توجه به کاربرد یا نوع میکروارگانیسم متفاوت است.
قیمت خرید بایوساید:
برای اطلاع از قیمت و شرایط خرید انواع بایوسایدها به سایت شیمی استور مراجعه نمایید.
انواع بایوساید:
انواع مختلفی از این ترکیبات وجود دارند که می تواند مصنوعی یا طبیعی باشند. در اشکال فیزیکی مختلفی مانند جامد، پودری و مایع هستند. بر اساس عملکرد یا شکل کشتار بیولوژیکی می توان آنها را گروه بندی کرد:
- جلبک کش ها
- باکتری کش ها
- قارچ کش ها
- میکروب کش ها یا عوامل ضد میکروبی میکروارگانیسم هایی
- علف کش ها
- ویروس کش ها
همچنین آنها را بر اساس کاربرد مورد نظر و ویژگی هایی مانند سمیت، خورندگی و طیف فعالیت می توان به انواع متنوعی تقسیم نمود. نمونه هایی از بایوسایدهای متداول عبارتند از:
- آلدئیدها (گلوتارآلدئید و فرمالدئید)
- پراکسیدها (پراکسید هیدروژن)
- عوامل آزاد کننده هالوژن
- بیگوانیدین ها
- ترکیبات آمونیوم چهارتایی
- فنولیک ها
- الکل ها
در ادامه به بررسی برخی از این ترکیبات مهم می پردازیم.
بایوساید گلوتارآلدئید:
این ماده به عنوان زیست کش در صنایع پزشکی، کشاورزی، نفت و گاز و غیره استفاده می شود. این ماده می تواند میکروارگانیسم ها را از بین ببرد یا از رشد آنها جلوگیری کند. همچنین اثر بخشی عالی در برابر باکتری ها، ویروش ها، قارچ ها و عوامل بیماری زا دارد. گلوتارآلدئید به عنوان ضدعفونی کننده تجهیزات پزشکی، ابزار جراحی، کنترل و جلوگیری از رشد باکتری ها و جلبک ها در سیستم تصفیه آب، برج های خنک کننده و خطوط لوله و نگهداری نمونه های آزمایشگاهی استفاده می شود. در صنعت نفت و گاز به گنترل رشد میکروبی در فرایندهای حفاری و غیره کمک می کند. البته باید از آن با احتیاط استفاده نمود؛ زیرا می تواند برای چشم ها و پوست تحریک کننده باشد. همچنین در زمان کار باید از مقررات و دستورالعمل ها استفاده نمود.
آب اکسیژنه:
این ماده ی شیمیایی با خواص ضدمیکروبی در برابر طیف وسیعی از میکروارگانیسم ها مانند باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها موثر است. این ماده خاصیت باکتری کشی و ویروس کشی را به صورت همزمان دارد. به عنوان ضدعفونی کننده سطوح در بیمارستان ها، آزمایشگاه ها و محیط های مختلف استفاده می شود. غلظت های پایین آن برای تمیز کردن و ضدعفونی کردن زخم ها موثر است. در فرایندهای تصفیه آب برای کنترل رشد میکروبی حذف عوامل بیماری زا در سستم های آب آشامیدنی کاربرد دارد. در صنایع غذایی برای ضدعفونی کردن سطوح و تجهیزات استفاده می شود. غلظت این ماده با توجه به نوع کاربرد متفاوت است. غلظت های پایین تر در حدود 3 درصد برای کاربردهای خانگی و غلظت های بالاتر برای محیط های صنعتی و پزشکی استفاده می شود.
بایوساید ایزوتیازولین:
زیست کش های بر پایه ی ایزوتیازولین گروهی از مواد شیمیایی هستند که به عنوان عوامل ضدمیکروبی برای کنترل رشد باکتری ها، قارچ ها و جلبک ها استفاده می شوند. این نوع از ترکیبات در دلیل اثربخشی عالی، کاربردهای مختلفی تجاری و صنعتی دارند. این نوع از ترکیبات فعالیت ضدمیکروبی وسیعی از خود نشان می دهد و این بدین معنی است که در برابر طیف وسیعی از میکروارگانیسم ها مانند باکتری ها، قارچ ها و جلبک ها موثر هستند.
بیوسیدهای ایزوتیازولین معمولاً در فرآیندهای تصفیه آب صنعتی از جمله برج های خنک کننده و سیستم های آب صنعتی برای کنترل رشد باکتری ها و جلبک ها استفاده می شوند. این ترکیبات پایداری و سازگاری عالی با انواع فرمولاسیون مواد دارند و می تواند طیف وسیعی از شرایط را تحمل کنند.
اشکال رایج زیست کش ها:
در ادامه به بررسی اشکال رایج و پرکاربرد این ترکیبات اشاره خواهیم کرد.
بایوساید صنعتی
اشکال صنعتی این ترکیبات نقش مهمی در حفاظت از سییستم ها، محصولات و مواد صنعتی در برابر آلودگی های میکروبیولوژیکی و رسوب زیستی دارند. استفاده از اشکال صنعتی این ترکیبات به حفظ کارایی و یکپارچگی فرایندهای صنعتی کمک می کند. این مواد در صنایع تصفیه آب، نفت و گاز، حفاظت از چوب، رنگ و پوشش، نساجی، کاغذ و خمیر کاغذ استفاده می شوند.
بایوساید پودری
اشکال پودری در واقع دارای فرمولاسیون پودری و جامدی هستند که برای کنترل یا از بین بردن میکروارگانیسم های مختلف استفاده می شوند. این پودرها برای کاربردهای خاصی فرموله می شوند و بسته به کاربرد، حاوی مواد فعال مختلفی هستند.
بایوساید کولینگ
این ترکیبات در سیستم های خنک کننده برای کنترل رشد میکروبی و جلوگیری از رسوب زیستی، خوردگی و تشکیل باکتری های مضر استفاده می شوند. سیستم های خنک کننده شامل برج های خنک کننده، کندانسورهای تبخیری و سیستیم های آب صنعتی هستند. این ترکیبات در این سیستم ها به حفظ کارایی سیستم، محافظت از تجهیزات و اطمینان از ایجاد محیط کار ایمن کمک می کنند.
بایوساید حفاری
در صنعت نفت و گاز این ترکیبات مواد شیمیایی با فرمولاسیون ویژه ای هستند که برای کنترل رشد میکروبی در سیالات حفاری، چاه ها و تجهیزات مرتبط در طول فرایند حفاری استفاده می شوند. میکروارگانیسم ها، باکتری ها و قارچ ها در مایعات حفاری مبتنی بر آب یا روغن در عملیات حفاری استفاده می شوند، تکثیر می شوند. رشد کنترل نشده میکروب ها باعث مسائل مختلفی از جمله خوردگی تجهیزات، آسیب به چاه و کاهش راندمان حفاری می شود.
کاربردهای بایوساید ها:
این ترکیبات باعث حذف یا مهار رشد موجودات زنده مانند باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و جلبک ها می شوند. آنها در طیف گسترده ای از کاربردها حضور دارند که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.
کاربرد بایوساید در تصفیه آب:
ناخالصی‌های آب مانند جلبک‌ها، قارچ‌ها، باکتری‌ها و سایر میکروب‌ها می‌توانند تهدیدی جدی برای سلامت انسان و محیط زیست و همچنین ایمنی و اثربخشی فرآیندهای صنعتی ایجاد کنند. این مواد با حفظ تعداد کل میکروارگانیسم ها در سطح قابل قبول و حذف عوامل بیماری زا عمل می کنند. به صورت گسترده در قرن گذشته، کلر در تصفیه آب آشامیدنی کاربرد داشته است. اما از آنجایی که باعث تولید محصولات جانبی هالوژنه می شود، با سایر عوامل اکسید کننده مانند اوزن یا دی اکسید کلر جایگزین شده است. بسیاری از تصفیه خانه های فاضلاب در مرحله نهایی ضد عفونی، از بیوساید کلر استفاده می کنند.
این ترکیبات برای تصفیه آب و ضدعفونی کردن آب آشامیدنی، استخرهای شنا و سایر منابع آب کاربرد دارند. همچنین می توان از آنها برای جلوگیری از رشد جلبک ها و سایر میکروارگانیسم ها در مخازن و لوله های آب بهره برد. این ترکیبات محافظت از آب در برابر آلودگی بیولوژیکی و رشد در برج های خنک کننده و تصفیه خانه ها را بر عهده دارند. انواع مختلفی از بیوسیدها برای کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. رایج ترین بیوسیدهای مورد استفاده در تصفیه آب شامل برم و کلر است.
کاربرد بایوساید در اسمز معکوس
در سیستم های اسمز معکوس از این ترکیبات برای کنترل رشد میکروبی و رسوب زیستی استفاده می شوند و این سیستم برای کنترل رشد میکروبی و رسوب زدایی از این ترکیبات استفاده می کنند. در این فرایندها، آب از یک غشای نیمه تراوا برای حذف ناخالصی ها، مواد معدنی و آلاینده ها عبور می کنند. بیوسیدها به جلوگیری و کنترل رشد میکروبی در آب خوراک، روی غشا و در سیستم RO کمک می کنند.
رسوب زیستی زمانی اتفاق می افتد که میکروارگانیسم ها از جمله باکتری ها و جلبک ها به سطح غشای اسمز معکوس متصل می شوند و روی آن رشد می کنند. این می تواند به کاهش شار آب، اختلاف فشار و کاهش عمکلرد سیستم بیانجامد. بایوسایدها برای جلوگیری یا کاهش رسوب زیستی استفاده می شوند.
انواع زیست کش های مورد استفاده در سیستم اسمز معکوس:
با توجه به عوامل مختلفی مانند نوع میکروارگانسیم ها، طراحی سیستم و شرایط محیطی می توان انواع مختلفی از زیست کش ها را در اسمز معکوس استفاده نمود. نظارت منظم بر جمعین میکروبی، کیفیت آب و غلظت بایوسایدها برای کنترل موثر ضروری است. این نظارت کمک می کند تا در محدوده ی توصیه شده از زیست کش مناسب استفاده نمود بدون اینکه به غشای اسمز معکوس آسیبی وارد شود.
البته توجه داشته باشید که استفاده از زیست کش سازگار مناسب با مواد غشایی برای پیشگیری از آسیب یا تخریب بسیار مهم است. به طور خلاصه استفاده از زیست کش ها در سیستم RO یک اقدام پیشگیرانه برای رسیدگی به رسوب زیستی و حفظ کارایی فرایند سیستم است.
کاربرد بایوساید در تصفیه آب استخر:
نقش مهم این ترکیبات را در کنترل رشد میکروارگانیسم ها، جلوگیری از گسترش بیماری های منتقله از طریق آب و حفظ کیفیت آب استخرها می توان مشاهده نمود. بدون ضدعفونی صحیح و مناسب، آب استخر می تواند به محلی برای رشد باکتری ها، جلبک ها، ویروس ها و سایر عوامل بیماری زا تبدیل شود.
کلر رایج ترین زیست کشی است که در استخرهای شنا استفاده می شود و در برابر طیف گسترده ای از میکروارگانیسم ها موثر است. کلر را می توان به اشکال مختلف از جمله کلر مایع، دانه ای و قرص کلر تقسیم نمود. از سویی دیگر، برم جایگزینی برای کلر ضدعفونی است. این ماده در محدوده pH وسیع تری نسبت به کلر عمل می کند و اغلب در استخرهای سرپوشیده استفاده می شود. گردش آب منظم و فیلتراسیون از اجزای مهم در استخرهای شنا هستند. آنها به توزیع یکنواخت مواد ضدعفونی کننده و حذف ذرات و آلاینده ها کمک می کنند.
مراقبت های بهداشتی:
این صنعت به دلیل حساسیت بالا به شدت به این ترکیبات وابسته است. از این مواد در استریل کردن وسایل پزشکی، ضدعفونی سطوح و آب و حتی سطح پوست استفاده می کنند.
داروها:
به عنوان نگهدارنده، جهت حفظ داروها و برخی از فرمولاسیون واکسن ها کاربرد دارند.
صنایع آرایشی و بهداشتی:
این ترکیبات به عنوان نگهدارنده و عامل ضدمیکروبی در ساخت لوسیون ها، کرم ها، شوینده های صورت و نرم کننده های پاک کننده استفاده می شوند. کاربرد آنها در در صنعت آرایشی و بهداشتی با افزایش تقاضا برای محصولات با کیفیت بالا با خواص پاک کننده و ضدعفونی کننده برای محافظت از مصرف کننده در برابر عفونت های پوستی در حال افزایش است.
مصارف خانگی:
به طور معمول در محصولات داخلی مانند پودر لباسشویی، مایع لباسشویی، مقداری خمیر دندان، دهان شویه، پارچه، پلاستیک و محصولات پاک کننده خانگی استفاده می شوند.
صنایع غذایی:
زیست کش ها با مبارزه و حذف میکروارگانیسم های مضر به افزایش عمر مفید محصولات غذایی کمک می کنند. افزایش ماندگاری و جلوگیری از فساد، کنترل رشد میکروبی و ضدعفونی تجهیزات در صنایع از جمله کاربردهای این ماده در این صنعت است.
صنعت:
این مواد برای محافظت در برابر خوردگی و پوسیدگی ناشی از خوردگی میکروبیولوژیک استفاده می شوند. همچنین می توان از آنها برای تمیز کردن و خوشبو کردن سطوح استفاده نمود.
سایر کاربردها:
این ترکیبات در صنایع کشاورزی، کاغذ سازی، دامپروری، رنگ، چوب و مبلمان استفاده می شوند.
نحوه عملکرد:
چند مکانیسم متداول برای زیست کش ها وجود دارد که از طریق آنها میکروارگانیسم های مضر را حذف می کند. اختلال در غشای سلولی یکی از آنها است. بسیاری از این ترکیبات با مختل کردن غشای سلولی باعث نشت محتویات سلولی و در نهایت مرگ آنها می شوند. این ترکیبات با مهار آنزیم هایی حیاتی برای سلول های میکروارگانیسم ها، فرایند متابولیک آنها را مختل کرده و از عملکرد طبیعی آنها جلوگیری می کنند. برای مثال هیدروژن پراکسید می تواند آنزیم های لازم برای متابولیسم های میکروبی را مهار کند.
عوامل اکسید کننده مانند آب اکسیژنه و ترکیبات مبتی برکلر، باعث ایجاد استرس اکسیداتیو در میکروارگانیسم ها می شوند. این موضوع باعث آسیب به اجزای سلولی مانند پروتئین ها و لیپیدها و در نهایت مرگ سلول ها می شود. آسیب به DNA، قطع تنفس سلولی، دناتوره کردن پروتئین ها، تداخل در تولید مثل و جلوگیری از چسبندگی از دیگر عوامل موثر در عملکرد این ترکیبات است.
میزان مصرف:
میزان مصرف این ترکیبات به عوامل مختلفی مانند نوع زیست کش، ارگانیسم های هدف، کاربرد و شرایط محیطی وابسته است. برای مثال برخی از این زیست کش ها در غلظت های پایین می توانند به بهترین نحوه عمل کنند درحالی که برخی دیگر باید در غلظت های بالاتر مورد استفاده قرار گیرند. روش مصرف نیز در میزان مورد استفاده نقش موثری دارد. ارگانیسم های هدف از این جهت مهم هستند که برخی از آنها ممکن است مقاوم تر باشند و غلظت و زمان بیشتری را طلب کنند. شرایط محیطی مانند دما، رطوبت، PH، سطح بستر، زیست تخریب پذیری و ماندگاری از عوامل تاثیر گذار بر میزان مصرف این مواد است.
مزایا و معایب:
این ترکیبات برای حفظ یکپارچگی طیف وسیعی از محصولات ضروری است اما استفاده بی رویه از آن برای محیط زیست خطرناک است.استفاده بیش از حد از این ترکیبات می تواند مقاومت آنتی بیوتیکی را در باکتری ها افزایش دهد. به همین دلیل نیاز به ایجاد تعادل وجود دارد. در ادامه به بررسی دقیق تر مزایا و معایب این ترکیبات می پردازیم.
مزایا:
از فواید این ترکیبات می توان به محافظت در برابر بیماری ها و میکروارگانیسم های مضر اشاره کرد. همچنین این ترکیبات می توانند با جلوگیری از رشد مواد قابل اشتعال و احتراق به کاهش خطر آتش سوزی و انفجار کمک کنند.
معایب:
این ترکیبات می توانند برای انسان ها و حیوانات سمی باشند، پس استفاده از آنها بر طبق دستوالعمل های مهم، ضروری است. همچنین می توانند اثرات زیست محیطی داشته باشند. به همین دلیل در زمان انتخاب، نوعی را انتخاب کنید که آب یا خاک را آلوده نکنند.
البته استفاده بیش از حد از این ترکیبات می تواند باعث ایجاد مقاومت در میکروارگانیسم ها شود. با ایجاد مقاومت در برابر میکروارگانیسم ها، استفاده از غلظت های بالاتر می تواند پیامدهای بدی به دنبال داشته باشد. به طور کلی این ترکیبات، ابزارهای ارزشمندی برای محافظت از سلامت و ایمنی شما هستند. اما استفاده از آنها با دقت و آگاهی از خطرات احتمالی مهم است.
MSDS بایوساید:
پیش از کار با این ترکیبات، حتما برچسب روی محصولات را مطالعه کنید. در محیط دارای تهویه با آنها کار کنید و از تماس با پوست و چشم ها جلوگیری کنید. پس از استفاده دست های خود را بشویید.
جمع بندی:
زندگی روزانه ما تحت تاثیر بایوسایدها است، از آب و غذایی که استفاده می کنیم تا داروها و لوازم آرایشی تمامی آنها به این ترکیبات وابسته هستند. این ترکیبات تحت عنوان زیست کش، طیف گسترده ای از مواد شیمیایی هستند که هدف اصلی آنها کشتن یا کنترل میکروارگانیسم هایی مانند میکروب ها، ویروس ها، کپک ها و غیره است. این مواد حفظ و عملکرد مناسب سیستم ها را تضمین می کنند. رایج ترین اشکال این ترکیبات بوی قوی کلر دارند که در استخرهای شنا و سالن های ورزشی به عنوان ضدعفونی کننده استفاده می شوند.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.