محصولات مراقبت شخصی از جمله ترکیباتی هستند که به طور مستقیم با پوست و مو در تماس هستند، از این رو اطلاع از ترکیبات سازنده آنها، عوارض و کاربرد آنها خالی از لطف نیست. بیشتر افراد همواره به دنبال محصولات طبیعی و فاقد مواد مضر هستند، اما یافتن ترکیبات شیمیایی موثر و بی خطر به همان اندازه اثر بخش است. ادتا یکی از محصولاتی است که در بیشتر محصولات مراقبت از پوست و مو مانند شامپوها، صابون ها و کرم ها حضور دارد. در ادامه این مقاله به بررسی کاربرد ادتا در شامپو، فواید و عوارض آن خواهیم پرداخت.
ادتا چیست؟
اتیلن دی آمین تترا استیک اسید نام کامل و علمی EDTA است. این ماده به شکل جامد بسیار محلول در آب به عنوان یک شلاتور عمل می کند و می تواند یون های فلزی مانند آهن و کلسیم را به خود جذب کند. رایج ترین نمک های این ترکیب شامل ادتا دو سدیم (دی سدیم) و ادتا چهار سدیم (تترا سدیم) هستند.
تترا سدیم ادتا:
این نوع، شکلی از این محصول است که دارای چهار کاتیون سدیم است. این نوع به یون های فلزی متصل می شود و از واکنش آنها با سایر مواد موجود در شامپوها جلوگیری می کند. همچنین به افزایش ماندگاری شامپوها کمک می کند.
دی سدیم ادتا:
این ماده یک پودر کریستالی سفید رنگ، بی بو با طعم شور است که در محصولات مراقبت از پوست و مو یافت می شود و در دسته ی شلاتور ها قرار می گیرد. شلاتورها مواد شیمیایی هستند که با یون های فلزی واکنش می دهد و اثرات فلزات و مواد معدنی متصل را کاهش می دهند. به همین دلیل از ایجاد واکنش هایی که باعث بدتر شدن رنگ و طعم می شوند، جلوگیری می کنند.
کاربردهای ادتا:
این ماده به عنوان شلاتور، نگهدارنده و تثبیت کننده کاربردهای بسیاری در صنایع مختلف از جمله غذایی، محصولات مراقبت شخصی، صنعتی و دارویی دارد.
همچنین می تواند عملکرد و ماندگاری محصولات را افزایش دهد.
محصولات مراقبت شخصی:
این ماده در محصولات مراقبت از مو و پوست مانند شامپو، کرم صورت، مرطوب کننده، ضد آفتاب، لوسیون، صابون و دئودورانت ها حضور دارد. در واقع برای نرم کردن آب سخت، به عنوان پاک کننده و عامل کف کننده کاربرد دارد و رسوب فلزات را از پوست، مو و پوست سر پاک می کند.
کاربرد در لوازم آرایشی:
این ماده به عنوان یک عامل کیلیت و یک اسید محلول در آب است که یک تثبیت کننده امولسیون قوی محسوب می شود. معمولا در محصولات آرایشی و بهداشتی برای کنترل ویسکوزیته استفاده می شود. با اتصال به یون های فلزی آنها را غیر فعال می کند، به همین دلیل از فساد و تخریب آنها جلوگیری می کند. از این ماده به شکل گسترده در کرم ها، لوسیون ها، ضد آفتاب ها، شامپوها و نرم کننده ها استفاده می کنند. این ترکیب از تغییرات ناخواسته در بافت، رنگ، عطر و سطح pH محصولات محافظت می کند.
این ماده با روش خاصی به یون های فلزی متصل می شود و آنها را غیر فعال می کند، و از رسوب فلزات روی پوست، پوست سر و موها جلوگیری می کند. با اتصال با مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم و آهن کمپلکس تشکیل می دهد. برای مثال حضور کلسیم در آب سخت باعث کف نکردن شامپو می شود؛ اما این ترکیب به آن متصل می شود و آن را از آب جدا می کند و عملکرد شامپو را بهبود می بخشد.
کاربرد ادتا در شامپو:
به طور کلی می توان کاربرد آن را بهبود پایداری شامپوها در نظر گرفت. این ماده به عنوان شلاتور، فلزات و مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم، کلر و آهن را از آب سخت و پوست سر پاک می کند. به همین دلیل باعث ایجاد کف غلیظ و افزایش قدرت پاک کنندگی محصول می شود. این ماده به یون های معدنی متصل می شود و آنها را غیر فعال می کند. این خاصیت به عملکرد بهتر این ماده به عنوان نگهدارنده و حل شدن مواد معدنی در آب سخت کمک می کند. از سوی دیگر از تجمع مواد معدنی روی پوست سر و مو جلوگیری می کند.
خرید ادتا دو سدیم و چهار سدیم از شیمی استور
این ترکیب به عنوان نگهدارنده، به افزایش ماندگاری شامپوها کمک می کند. به طور خلاصه کاربرد این ماده را می توان جلوگیری از فساد، حفظ رنگ، عطر و بافت محصولات در نظر گرفت.
فواید ادتا در شامپو ها:
این ماده به کوچک شدن کوتیکول های مو کمک می کند و موها را درخشان تر می کند. همچنین مواد زائد در شامپوها و نرم کننده ها که باعث کدر شدن موها می شوند، را حذف می کند. یک نگهدارنده و تنظیم کننده pH است و به بهبود پایداری و عملکرد محصولات کمک می کند.
عوارض جانبی ادتا در شامپو:
مصرف موضعی این ماده بی خطر است اما بلع آن می تواند باعث مسمومیت شود. عوارض مسمومیت با این ماده شامل گرفتگی عضلات، حالت تهوع، استفراغ، سردرد، فشار خون و غیره است. البته افرادی که پوست های حساس دارند ممکن است در صورت مصرف این ماده دچار التهاب، کهیر، تورم، قرمزی و خارش شوند. اما معمولا شامپوهای حاوی این ماده بی خطر هستند.
جمع بندی:
ادتا در شامپو ها به عنوان یک شلاتور و عامل کیلیت، یون های سنگین و فلزی را به خود جذب می کند و از تشکیل رسوب توسط آنها جلوگیری می کند. به همین دلیل باعث بهبود عملکرد محصولات از جمله محصولات مراقبت شخصی می شود. همچنین این ماده یک نگهدارنده، تثبیت کننده و بهبود دهنده ویژگی هایی مانند کف کنندگی و پاک کنندگی است. مصرف موضعی آن به دلیل عدم جذب توسط پوست، ایمن در نظر گرفته می شود.
سوالات متداول
آیا EDTA برای پوست مضر است؟
این ماده به راحتی توسط پوست جذب نمی شود به همین دلیل مضر نیست؛ اما ممکن است در برخی از افراد با پوست های حساس، تحریک جزئی ایجاد کند.
آیا ادتا برای موها مضر است؟
به طور کلی آب سخت به دلیل مواد معدنی بسیار از عملکرد صحیح شامپوها جلوگیری می کند اما این ماده می تواند پیوندهای ساخته شده توسط مواد معدنی را بشکند و عملکرد شامپوها را بهبود بخشد. این ماده به خودی خود به دلیل بهبود عملکرد شامپوها، برای موها مضر نیست.
آیا ادتا در شامپوها باعث ریزش مو می شود؟
خیر، این ماده مواد معدنی که در بین موها رسوب کردند را از بین می برند و از ریزش موها جلوگیری می کند. همچنین از چسبیدن مواد معدنی به موها جلوگیری می کند.
کاربرد ادتا در شامپوها چیست؟
این ماده به عنوان یک عامل کیلیت کننده، مواد معدنی را از ساقه موها دور می کند. این ترکیب برای شناگران بسیار مفید است، زیرا کلر را از موهای آنها حذف می کند.
آیا حضور ادتا در شامپو ها ایمن است؟
حضور این ماده در شامپوها ایمن است و به پوست نفوذ نمی کند اما می تواند باعث آسیب شود. این ماده ذرات و رسوبات معدنی را از بین می برد و می تواند راه را برای سایر محصولات شیمیایی جاذب باز کند.
